Türkiye, son derece ilginç, bir o kadar da düşündürücü bir süreçten geçiyor. Ekonomik krizin yükünü sırtlanan milyonlarca çalışan ve ailesi, büyük bir heyecan ve gerilim içinde yeni asgari ücretin açıklanmasını bekliyor. Çalışanlar kadar işveren de yeni tutarın bir an önce açıklanmasını istiyor.
Bu nedenle de Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun yapacağı üçüncü toplantı, dört gözle bekleniyor.
İktidar, vatandaşın tersine çok rahat… Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, dün Türkiye-Özbekistan Hükümetlerarası Karma Ekonomik Komisyonu 7. Dönem Toplantısı’nın ardından soruları yanıtladı.
Işıkhan, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun üçüncü toplantısı için henüz karar almadıklarını belirtti, “Ekipler çalışıyor. Bu hafta içinde açıklamayı arzu ediyoruz” diye konuştu.
2024’te geçerli olacak asgari ücretle ilgili bir rakamın olup olmadığı sorusu üzerine Işıkhan, “Bir rakam yok. Komisyonumuz çalışıyor. Yani sizinle şu an paylaşacak bir şeyimiz yok. Çünkü o zaman Asgari Ücret Tespit Komisyonumuza haksızlık etmiş oluruz. Çalışıyorlar. Geldiği zaman da biz üç taraf olarak yan yana geleceğiz, kararı verip açıklayacağız” diye yanıtladı.
YABANCILAŞMA MI?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Işıkhan’ın, yılın tamamlanmasına sayılı günler kalmasına karşın toplantı tarihinin net olmadığını açıklaması, bir çeşit “yabancılaşma” olarak nitelendirilebilir.
Bu sözler, ikinci bir okumaya daha açıktır. Işıkhan’ın, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun üçüncü toplantısı için tarih vermemesi, Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin zorunlu ve tartışmalı bir sonucudur.
Sistem gereği bakanların, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın talimatı dışında hareket etmesi beklenemez. Yeni asgari ücret düzeyiyle ilgili karar aşamasına gelmiş milyonları ilgilendiren bir konuda, sınırlar çok daha katı ve kesindir.
Bu bağlamda Beştepe’den asgari ücretle ilgili henüz bir “talimat” alınmadığı da düşünülebilir.
ERDOĞAN AÇIKLAYABİLİR
Peki, Asgari Ücret Tespit Komisyonu ne zaman toplanacak? Yeni ücreti kim açıklayacak? Bu soruları yanıtlamadan önce, asgari ücrete ilişkin mevzuata bir göz atalım.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu; işçi, işveren ve hükümet temsilcisi 5’er üye olmak üzere toplam 15 kişiden oluşuyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın çağrısı üzerine toplanıyor. Bakanlıkça hazırlanan gündeme göre çalışıyor.
Komisyon, en az on üyenin katılımı ile toplanıyor ve oylarının çoğunluğu ile karar veriyor. Karara katılmayan üye, isterse katılmama gerekçesini belirtiyor. Oyların eşitliği halinde, Başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılıyor.
Komisyonun, ücretin belirlenmesine ilişkin kararı kesin. Bu kararın, toplanan bilgi ve belgelere göre hazırlanacak bir gerekçeye dayandırılması zorunluluğu da bulunuyor. Kararın, en geç 31 Aralık’a dek Resmi Gazete’de yayımlanması gerekiyor.
Mevzuata göre Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun üçüncü bir toplantı yapması ve yeni asgari ücreti belirlemesi gerekiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, bu aşamadan önce işçi ve işveren temsilcilerinin katılımıyla yapacağı bir toplantıda, yeni asgari ücreti açıklaması olasılık dahilinde görülüyor. Bu açıklamayı kısa süre içinde bekleyebiliriz.
SEÇMENDE YÜZDE 50 ETKİSİ
Ankara’da kulislerde, işveren kesiminin, yeni asgari ücretin 17 bin TL’yi geçmemesini istediği konuşuluyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, yerel seçime giderken geniş kesimler üzerinde yaratacağı psikolojik etkiyi de göz önünde bulundurarak, halen 11 bin 402 TL olan asgari ücrete yüzde 50 zam yapılması talimatını verebileceği ifade ediliyor. Bu durumda asgari ücret, 17 bin 103 TL’ye çıkacak.
Bu oranda yapılacak zam, seçim meydanlarında iktidara sonuna dek kullanacağı önemli bir propaganda malzemesi de sunacaktır.
Kuşkusuz, yeni ücret 17 bin TL’yi aşsa da yüksek enflasyon ortamında güneş görmüş kar gibi eriyecek, yılın ikinci yarısı için yeni bir zam beklentisi gündeme gelecektir.
2024, zor bir yıl olacak.
