BANJA Bosna Hersek’in Banja Luka şehrinde, anayasaya aykırı olmasına rağmen “Sırp Cumhuriyeti (RS) Günü” kutlamaları yapıldı.
Ülkedeki iki entiteden RS’de bulunan Banja Luka şehrindeki, anayasaya aykırı “RS Günü” kutlamalarına Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyinin Sırp Üyesi Zeljka Cvijanovic ve RS Başkanı Milorad Dodik’in yanı sıra Bosna Hersek Savunma Bakanı Yardımcısı Aleksandar Goganovic, Sırbistan Ulusal Meclis Başkanı Vladimir Orlic, Rusya’nın Saraybosna Büyükelçisi İgor Kalabuhov, bazı Bosnalı Sırp siyasiler ile RS emniyeti silahlı mensupları katıldı.
Kutlamalar için caddeler ve devlet kurumlarına RS bayrakları asılması dikkati çekti.
Dodik, burada yaptığı açıklamada, “RS’nin harika bir halkı var. Birlik olduğumuzu, birbirimize saygı duyduğumuzu ve sevdiğimizi, barış içinde olduğumuzu, toplanmış olduğumuzu ve ne yaptığımızı bildiğimizi göstermek için burada bizimle birlikte olan hepinize teşekkür ederim.” dedi.
“Yaşasın RS! Yaşasın Sırbistan!” diyen Dodik, “Biz herhangi bir çatışma istemiyoruz. Biz bu çatışmalara liderlik etmek istemiyoruz.” ifadesini kullandı.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, “RS Günü”nü kutladı
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic de yaptığı yazılı açıklamada, “Sırbistan vatandaşları ve kendi adıma, tüm Sırp vatandaşlarının, barışı, mutluluğu, ilerlemesi, güvenliği ve refahı için en içten dileklerimle, ‘RS Günü’nü yürekten kutluyorum.” ifadelerini kullandı.
Açıklamasında Dodik’e seslenen Vucic, şunları kaydetti:
“Sevgili arkadaşım, zor zamanların geride kaldığına inanıyorduk ama korkarım ki hem Sırbistan hem de RS için büyük zorluklar dönemi henüz gelmedi. Bunu söyledim, çünkü Sırbistan ve RS için zor dönemler ile güzel ve mutlu zamanlar ayrı ayrı olamaz. Bölgesel istikrarı korumak için elinizden geleni yapacağınızı biliyorum çünkü bu, Sırp halkımızın en yüksek çıkarınadır.”
Anayasaya aykırı “RS Günü” kutlamalarına tepkiler
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Boşnak Üyesi Denis Becirovic, Srebrenitsa’daki Potoçari Anıt Mezarlığı ziyareti sonrası sosyal medya hesabında yaptığı açıklamada, yasa dışı “RS Günü”nün ülkenin anayasal gerçeğini inkar etmeye yönelik nafile bir girişim olduğunu kaydetti.
Becirovic, RS’nin ancak bağımsız, egemen ve uluslararası alanda tanınan Bosna Hersek’in içerisinde olduğunu belirterek, “RS, Dayton Barış Antlaşması’nın imzalanmasından bu yana Bosna Hersek içinde varlığını sürdürüyor. Bosna Hersek Anayasası, yalnızca Bosna Hersek’in kalıcı bir devlet statüsüne sahip olduğunu açıkça belirtmektedir.” değerlendirmesinde bulundu.
RS Başkan Yardımcısı Boşnak siyasi Camil Durakovic yerel bir televizyon kanalında yaptığı açıklamada, silahlı emniyet mensuplarının olduğu “RS Günü”nün kutlama değil, şiddet mesajı verdiğini belirtti.
ABD’nin Saraybosna Büyükelçiliğinin sosyal medya hesabından yapılan açıklamada da “RS Günü” kutlamalarının Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi’nin verdiği çok sayıda karara aykırı olduğu belirtildi.
Açıklamada, “ABD’nin beklentisi, kolluk kuvvetlerinin ve adli makamların 9 Ocak’ta ‘RS Günü’nün kutlanmasıyla ilgili meydana gelen herhangi bir yasa ihlalini soruşturmasıdır. ABD, geçmişte de Dayton Barış Antlaşması karşıtı eylemlerin karşısında oldu ve gelecekte bunu tekrar yapmaktan çekinmeyecek.” ifadesi kullanıldı.
Bu arada, yasa dışı “RS Günü” kapsamında, RS’deki farklı şehirlerde ve Sırbistan’ın başkenti Belgrad’da havai fişek gösterisi düzenleneceği belirtildi.
Anayasaya aykırı “Sırp Cumhuriyeti Günü”
Bosnalı Sırplar, RS’nin kurulduğu 9 Ocak 1992 tarihini kutluyor ancak aynı tarih Boşnaklara yönelik soykırımın başlangıcı olarak kabul edildiği için ülkede tepkiyle karşılanıyor.
Ülkedeki en büyük Boşnak partisi konumundaki Demokratik Eylem Partisinin Genel Başkanı Bakir İzetbegovic’in 2015’te yaptığı başvuru üzerine 9 Ocak’ın yasallığını değerlendiren Anayasa Mahkemesi, bu günün kutlanmasının anayasaya aykırı olduğuna hükmetmiş ve bunun entite sınırları içinde yaşayan Sırp olmayan halklara karşı bir ayrımcılık olduğunu ifade etmişti.
Ayrılıkçı söylemleriyle tanınan Dodik ise 2016’da entite sınırları içinde bir referandum yapmış ve referandumda oy kullananların yüzde 99’u, 9 Ocak’ın “RS Günü” olarak kutlanması yönünde oy vermişti.
Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi referandumu tanımamış ve bu günün kutlanmasına yönelik eylemlere yasak getirmişti.
Bosnalı Sırplar, bu karara rağmen 9 Ocak’ta “RS Günü” kutlamalarına devam ediyor.
